محمدرضا کلاهی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم)
ابعاد تعلیق مناسک جمعی در ایام شیوع کرونا / زیست دینی در چالشی جدید
نقل از خبرگزاری ایکنا
عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم به تبیین دلایل اصرار برخی دینداران به برگزاری مناسک جمعی در دوره شیوع کرونا پرداخت و اظهار کرد: زیست دینی پس از کرونا با چالشی جدید مواجه شده است.
- دعوت به عدم حضور در مناسک دینی، دعوت به کنار گذاشتن بخشی از وجوه دین است که با ماهیت دین ارتباط دارد. طبیعی است که این مسئله مقاومتی را در میان دینداران ایجاد میکند. به طور کلی دعوت به ترک مناسبات جمعی، نه فقط در امور دینی بلکه در همه مسائل، سخت است. از زمان شیوع کرونا تاکنون، افراد زیادی نسبت به وضعیت خانهنشینی ابراز نارضایتی کردهاند و دوست دارند مناسبات جمعی دوباره برقرار شود، این در حالی است که عموماً در خانه تنها نبودهاند و خانواده را در کنار خود داشتهاند اما چون به مناسبات جمعی نیاز دارند، بیتابی از خود نشان میدهند. مقاومت در برابر حذف مناسبات جمعی و روابط تنانه میان آدمها در همه جای دنیا وجود دارد و محدود به مسائل دینی و دینداران نیست.
- طی روزهای گذشته، عموم تحلیلها درباره رفتار برخی دینداران در قبال تعطیلی حرمها، صرفاً به موضوع «خرافات» ارجاع داده شد، در حالی که بحث، خرافات نیست و ریشههای انسانشناختی و جامعهشناسی دارد.
- یکی از تبعات ابعاد تعلیق موقت مناسک جمعی دینی که چالشی جدید در زیست دینی محسوب میشود، مسئله شفابخشی است. عقیدهای وجود دارد که امامزاده، حتماً بیماری را شفا میدهد، حالا که دستور پزشکی مبنی بر عدم حضور در حرم امامزاده به وجود آمده است، کسانی که خود از مراجع و شخصیتهای دینی هستند، آن را پذیرفتهاند و مقاومت مردم در برابر دستور پزشکی را صحیح نمیدانند. بسیاری از شخصیتهای دینی بعد از قضیه کرونا گفتند این که امامزاده حتماً شفا میدهد و حرم او در مقابل بیماری ایمن است، خرافات است! اما این عقیده که امامزاده حتماً شفا میدهد، سالهای سال از سوی همان شخصیتها تأیید و ترویج و توصیه شده بود! اینجا شخصیت دینی بر سر یک دو راهی قرار میگیرد، یا باید بگوید ادعایش از اول خرافه بوده است یا باید بگوید کلاً خرافه نیست. نمیشود از جایی به بعد خرافه شود. حالا ممکن است عدهای اینگونه پاسخ دهند که امامزاده هنوز هم شفا میدهد، اما نیازی به حضور فیزیکی در حرم نیست، این هم با عقاید و ادعاهای قبلی شخصیتهای دینی که میگفتند زیارت باید حتماً با حضور فیزیکی و جسمانی همراه باشد، در تناقض است. اتفاق اخیر، یعنی برخورد یک توصیه پزشکی با عقیده قبلی، سامانه پیشین را دچار تنش کرده و این الزام را به وجود آورده است تا مناسبات دینی را با روابط انسانی، دنیای اطراف و حتی بدن خودمان(از نظر پزشکی) مورد بازنگری دهیم.
مشروح خبر را در سایت اصلی بخوانید.
نظر شما :