کرونا، داستان زندگی را تغییر می‌دهد

دکتر فاطمه بابائی‌سرور در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: به علت گستردگی و غیرقابل پیش بینی بودن مسائل فرهنگی در این زمینه در آینده شاهد دو رویکرد خواهیم بود؛ رویکردی که همزمان با ارتقاء سطح بهداشت عمومی و فردی شاهد افزایش آن در سطح جهان هستیم و دیگری رویکردهایی است که به علت تصمیم گیری از طرف ناخودآگاه جامعه امکان صحبت کردن در این رابطه را به ما نمی‌دهند؛ برای نمونه این پرسش وجود دارد که آیا کروناویروس نظام باورمند مذهبی و اعتقادات مردم به اصول را محکم‌تر می‌کند یا سست‌تر؟ پس این دست مسائل را فقط با تجربه زمان و پیامدهایی که این مسئله در آینده خواهد داشت، می توان به اثبات رساند.

این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه پیش بینی مسائل پیرامونی کروناویروس نیازمند صبر و حوصله ماست، افزود: در بحبوحه این ماجرا هستیم و این ماجرا هنوز به اتمام نرسیده است اما وقتی این ماجرا تمام شود و مردم بتوانند به آرامش فکری برسند، آن زمان می‌توان به تحلیل و نقد واقعه پرداخت و در ایام پساکروناست که باورها شکل می‌گیرند.

وی با بیان اینکه قرنطینه خانگی فشارهای روانی زیادی به مردم وارد می‌کند، گفت: با وجود ظاهر ناخوشایند کروناویروس و آمار بسیار مرگ و میر ناشی از آن و اینکه مردم عزیزان خود را در این میان از دست می‌دهند، در نهایت این باور وجود دارد که مردم در آینده درک بسیاری را از مسائل پیرامون خود کسب خواهند کرد بنابراین مردم در حال یادگیری هستند و هیچ ابزاری نمی‌توانست به این خوبی به یادگیری مردم کمک کند.

بابائی‌سرور تصریح کرد: اهمیت دادن به محیط زیست یکی از مسائلی است که مردم باید به این باور برسند که زمین را باید دوست داشت چراکه اگر بخواهیم به عنوان مکانی امن برای زندگی به آن نگاه کنیم، باید مراقبش باشیم بنابراین آگاهی عده ای از افراد می‌تواند جای بسی امیدواری باشد و می‌توان به عنوان یک امتیاز و یک عامل فرهنگی برای آگاه شدن مردم به آن نگریست.

وی تأکید کرد: بر نحوه برخورد مردم با این مسئله با دو گروه روبرو خواهیم بود؛ یک عده از بحث قرنطینه خانگی به صورت یک فشار اجتماعی یاد خواهند کرد و عده دیگر از آن به عنوان یک دوران آرامش و تفکر یاد می‌کنند چراکه فردی که صاحب عقل و خرد است می‌تواند این مسائل را در نزد خود تحلیل کند و در آینده بگوید که من توانستم در این دوره زندگی خود به آرامش نسبی، ثبات و سطحی از تفکر دست یابم.

این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه انسان‌هایی که در مدت زمان در خانه ماندن به آرامش نسبی رسیدند، کمتر دچار خشم و خشونت خواهند شد، ادامه داد: نخستین رویکردی که در جوامع بشری بسیار خطرساز شده، خشونت است چراکه در دنیای امروزی با اشکال مختلفی از خشونت مانند خشونت‌های گفتاری، رفتاری، اخلاقی، فکری، رانندگی و اقتصادی مواجه هستیم که یکی از اعمال خشونت اقتصادی که امروزه در ذوق می‌زند، این است که یک فرد فروشنده می‌تواند جنس خود را احتکار کند و آن را با قیمت بالاتری بفروشد تا به قول معروف دق دلی خود را از مردم جامعه دربیاورند.

وی با بیان اینکه در آینده افراد کمتری را خواهیم یافت که میزان خشونت در آنها به حداقل رسیده است، افزود: این افراد یاد می‌گیرند که باید با محیط اطراف خود با عشق، محبت و باور برخورد کنند، همه چیز را دوست بدارند و باور داشته باشند که همه افراد مانند من هستند بنابراین می‌توان گفت که با تفکر بیشتر باید درنظر داشته باشیم که نیازی نیست بی علت عصبانی شویم بلکه باید بی‌علت بخشید.

بابائی سرور با اشاره به اینکه در دوران قرنطینه باید به خود یاد دهیم کمتر عصبانی شویم و آستانه تحمل خود را ارتقاء بخشیم و فردی خشن نباشیم، گفت: بسیاری از این موارد قابل پیش بینی نیستند و نتیجه آنها به اینکه چه درصدی از آحاد جامعه رویکرد مثبت یا منفی در پیش می‌گیرند، بستگی دارد اما امیدواریم رویکرد مثبت در آینده بیشتر شود چراکه فرصتی را در اختیار داریم که می‌توانیم از آن برای مطالعه و تفکر کردن در رابطه با یکدیگر و محیط پیرامون خود بهره ببریم همچنین فکر کردن درباره یکدیگر منجر به افزایش درک متقابل از هم می‌شود و این خود نویدبخش زندگی بهتری است.

عضو هیئت علمی زبان و ادبیات فارسی مؤسسه آموزش عالی عمران و توسعه با تأکید بر اینکه بهتر این است که امیدوار باشیم تا ناامید، خاطرنشان کرد: خوب است که با دید مثبت به آینده بنگریم و نیمه پرلیوان را درنظر بگیریم تا با تعمیم این نگاه مثبت به دیگران شاهد رشد و ترقی جامعه بشری در آینده باشیم.

وی با اشاره به اینکه موضوع کرونا وارد ادبیات ما خواهد شد، گفت: امروز می‌بینیم که کروناویروس به حیطه شعر نیز ورود پیدا کرده است به گونه‌ای که از جامعه پزشکی برای آن شعر می‌سرایند بنابراین کرونا وارد ادبیات خواهد شد چراکه ادبیات متأثر از فرهنگ و تأثیرگذار بر فرهنگ است و به علت این فلش متقابل فرهنگ و ادبیات این موضوع به طور قطع در ادبیات ما نیز تأثیر بسیار زیادی خواهد گذاشت.

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه کروناویروس وارد حیطه شعر و بعد موسیقی ما خواهد شد، ادامه داد: این روند به خاطر این است که مسائلی مانند در خانه ماندن یا دیگر مسائل پررنگ کرونا بر مقوله فرهنگ اثر خود را می‌گذارد بنابراین این موضوع هم در ادبیات شفاهی و هم ادبیات کتبی ما نمود پیدا خواهد کرد اما نقد وقایع اتفاق افتاده در زمان حال اتفاق نمی‌افتد بلکه در آینده است که باید شاهد آن باشیم.

وی ادامه داد: جریان‌های ادبی بدین گونه هستند که در زمان وقوع در مورد آنها صحبت می‌شود و به رودخانه‌ای تشبیه می‌شوند که درست است که جریانی رونده دارند اما بعد از اینکه این جریان به پایان برسد، به زمان گذشته بازمی‌گریدم و شروع به نقد آن می‌کنیم و در رابطه با آن به آگاهی‌هایی می‌رسیم و با بیرون کشیدن چکیده‌هایی از آن به تیتر کردن آن می پردازیم.

بابائی‌سرور با بیان اینکه شعرها و قسمت‌های بسیار زیادی داریم که درباره وبا و طاعون صحبت می‌کنند، گفت: وقتی به تاریخچه این بیماری‌ها رجوع می‌کنیم نوع تحلیل ما حائز اهمیت است؛ در زمان وقوع بیماری‌هایی مثل وبا و طاعون مردم زمان کافی برای دسته بندی تحلیل‌های خود در اختیار نداشتند، به طور مثال پیامدهای حاصل شده از بیماری‌های طاعون و وبا اینگونه به دست آمد که مردم بعد از ماجرای طاعون به قدرت پاک کنندگی آتش دست یافتند و بعد از بیماری وبا مردم دریافتند که نباید از آب رودخانه‌ها، چشمه‌ها و آب‌های باز استفاده کنند، پس روی رودخانه‌ها سرپوشیده شد و بر روی فرهنگ معماری شهرها نیز تأثیر گذاشت، آب‌ها کانالیزه شد و بعدها تبدیل به فرهنگ شهرسازی شد.

وی با اشاره به اینکه در یک دوره تاریخی با بیماری جذام نیز مواجه بودیم و این بیماری نیز بر روی فرهنگ ادبی ما تأثیر بسیاری گذاشت، اضافه کرد: ما به علت اینکه از قرن‌های اولیه اسلامی به دو گروه اشاعره و معتزله تقسیم شدیم، به این صورت که یک عده معتقد به تقدیر الهی و عده دیگر معتقد به اراده بشر بودند، امروزه نیز شاهد هستیم که تأثیرات فرهنگی این دو جریان تاکنون نیز بر پیکره ما باقی مانده است.

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه ماجرای اشاعره و معتزله را حتی می‌توان در اشعار فردوسی نیز یافت، گفت: یک عده منتظر تقدیر هستند و عده دیگر بر این باورند که باید در تقدیر خود دست برد؛ یعنی یک عده قدرت خداوند را مطلق می‌پندارند و عده دیگر بر این باورند که در کنار قدرت خداوند، انسان نیز از قدرت عقل، انتخاب و اختیار بهره‌مند است.

وی ضمن اشاره به اینکه زمان بیماری‌هایی مثل طاعون و وبا ارتباطات به اندازه امروز گسترده نبود، خاطرنشان کرد: امروزه با وجود فضای مجازی می‌توانیم رویکرد فرهنگی بسیاری نسبت به گذشته در اثر کروناویروس شاهد باشیم بنابراین در مجموع می‌توان گفت از زمان وجود رسانه ماندگاری رخدادهای تاریخی و طبیعی یا ساخته به دست بشر نیز افزایش یافته است چراکه در زمان وبا و طاعون فقط شاهد آثار نوشتاری در این رابطه بودیم اما امروزه در رابطه با کرونا فیلم، داستان، شعر، موسیقی و ... را شاهد هستیم و خواهیم بود.

این مدرس دانشگاه با تأکید بر اینکه اراده خداوند مطلق است و این موضوع منافاتی با قدرت انتخاب و اختیار بشر ندارد، خاطرنشان کرد: اینکه دست‌هایمان را نشوییم و در کل نکات بهداشتی را رعایت نکنیم و فقط منتظر سلامتی از سوی خداوند باشیم، ایده نادرستی است بنابراین باید درنظر بگیریم که خداوند در کنار سلامتی، عقل هم به انسان داده و ما باید با رعایت اصول بهداشتی از خداوند هم طلب کمک کنیم و در نهایت باید بدانیم که اگر خدا بخواهد از کسی محافظت کند این امر قطعی است.

وی با بیان اینکه به فرموده پیامبر اسلام(ص) اگر میانه روی را سرمشق زندگی خود قرار دهیم، دچار مشکلاتی که بشر با آن دست و پنجه نرم می‌کند، نخواهیم شد، افزود: از دیدگاه پزشکی دست‌دادن و روبوسی خود عامل انتقال میکروب است و این در فرهنگ ما ایرانی‌ها نهادینه شده است اما در ایام پساکرونا این نوع آداب اجتماعی ما نیز حتماً با تغییراتی روبرو خواهند شد.

بابائی‌سرور یکی از آثار مثبتی که کرونا به همراه داشت را اینگونه بیان کرد: در این ایام بشر فهمید که مرگ چقدر به انسان نزدیک است که به فرموده امام علی(ع) یکی از بهترین آموزگاران زندگی، مرگ است؛ پس اگر بدانیم که هر آمدنی، رفتنی به همراه دارد، منجر به افزایش گذشت و بخشش انسان‌ها خواهد شد بنابراین در پساکرونا رعایت الگوی مصرف و بخشش در جامعه ما بیشتر خواهد شد، از خشم جامعه کاسته می‌شود، عیب‌ها و نواقص یکدیگر را کمتر خواهیم دید و در کل از نظر اخلاقی رشد خواهیم کرد.