بحران کاهش جمعیت یک بحران فرهنگی است / وقتی زوجین تمایلی به فرزندآوری ندارند
دکتر سید رضا رشیدی آل هاشم (استاد یار جامعه شناسی)
گر چه عدم رغبت به فرزند آوری متاثر از همه عوامل فرهنگی اجتماعی و سیاسی و اقتصادی است، اما بهواقع تغییر سبک زندگی که خود یک رخ داد فرهنگی است که به جهت برخی بیسلیقگیهای سیاسی و البته متاثر تبلیغات و هجوم فرهنگی است باعث شده نگاه مردم به زندگی تغییر کند.مثلا خود مسائله کم شدن تعداد فرزند باعث ایجاد فرزند سالاری در خانوادهها و به دنبال آن تربیت غلط فرزندان و به تبع آن آسیبهای اجتماعی در آینده شده است در صورتی که فرزندان در گذشته خود به عنوان بازوی اقتصادی به خانوادهها کمک میکردند.
از سوی دیگر کاهش مسئولیتپذیری افراد باعث شده زوجین زیر بار مسئولیت فرزند آوری و تربیت و ازدیاد نسل نروند و این مسئله گاهی آنقدر پر رنگ میشود که بر حس محبتی که طبیعتا پدر ومادر باید به فرزند خود داشته باشند فائق میآید و موجب گسترش سقط جنین به عنوان یکی از مصادیق قتل نفس میگردد.
البته قطعا نقص قوانین و نظارت و پیگیری اجرای قوانین در بحث جلوگیری از سقط جنین جنایی و مهم تراز آن در حمایت از خانوادهها و مادران مسئله را پیچیدهتر کرده است.
مسئله ناباروری نیز در کاهش نرخ رشد جمعیت بسیار مؤثراست. متأسفانه نرخ ناباروری در ایران بیش از میانگین جهانی است بر اساس آمار این نرخ در دنیا ۱۵ درصد و در ایران ۲۰.۴ درصد زوجین است.
پزشکان بیماریهای زمینهای، مشکلات ژنتیک، اسفاده از لوازم آرایشی دارای باریوم، مصرف بیش از حد سموم کشاورزی و بسیاری دیگر از موارد را از جمله عوامل بیولوژیکی ناباروری در ایران میدانند. همه این عوامل باعث شده تا یک پنجم افرادی هم که میخواهند بچهدار شوند نابارور شوند.
از سویی اغلب بیمهها درمانهای ناباروری را پوشش نمیدهند و در این در حالی است که این درمانها درمان بسیار گرانی است.
همین مسائل باعث شده زوجین بیمار از پس مخارج درمان ناباروی برنیاید و حسرت فرزنددارشدن را برای همیشه در دل داشته باشند.
مسئله بحران کاهش جمعیت آنقدر مسئله پیچیدهای ست که نمیتواند در مورد دلایل آن از یک عامل سخن گفت در واقع طیفی از مسائل سیاسی فرهنگی و اقتصادی زمینه ایجاد آن را باعث شده است.
اما سنخ مسئله کاهش فرزند آوری یک مسئله فرهنگی است و ریشه در سبک زندگی و جهان بینی افراد و نگاه به زندگی دارد و مسائل اقتصادی و سیاسی در واقع ساختارهای پشتیبان آن هستند.
مسئله ناباروری نیز در کاهش نرخ رشد جمعیت بسیار موثراست. متاسفانه نرخ ناباروری در ایران بیش از میانگین جهانی است بر اساس آمار این نرخ در دنیا ۱۵ درصد و در ایران ۲۰.۴ درصد زوجین است.
مسائل فرهنگی از جمله بحران جمعیت مسائلی دیرپا و مقاوم در مقابل هرگونه دگرگونی است به همین خاطرهمان طور که در دهه هفتاد و در آغاز برنامه تنظیم خانواده یک شبه و در کوتاه مدت کاهش باروری رخ نداد اگر بخواهیم از افزایش هم سخن بگوییم نمیتوان نگاه کوتاه مدت داشت در واقع به کفته دکتر اسماعیل چراغی این مسئله حداقل به یک دهه زمان و تلاش نیاز دارد.
موضوعی که اگر به آن پرداخته نشود ممکن است در سالهای آینده بحرانهای جبران ناپذیری را متحمل کشور کند.
نظر شما :