عوامل خودکشی در ایران
حمیده موسویزاده (جامعهشناس و مدرس دانشگاه)
خودکشی پدیدهای است که به دنبال سرخوردگی فرد به دلایل مختلف اجتماعی، فرهنگی و ... شکل میگیرد و تصمیم میگیرد دست به خودکشی بزند اما از آنجا که یک مساله چند بُعدی است و در اجتماع تاثیرگذار است، افزایش این پدیده در جامعه تاثیرگذار خواهد بود. خودکشی خودخواسته یک معضل اجتماعی با ابعاد مختلف و پیچیده است،
این معضل اجتماعی در نتیجه تعامل عوامل متعدد روانشناختی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی شکل میگیرد. در واقع میتوان فقر و بیکاری، بحث و نزاع با خانواده و دوستان، شکست در روابط احساسی، مشکل در محیط کار، سوء مصرف الکل و مواد مخدر، مشکلات دوران کودکی، طرد اجتماعی در کودکی و نوجوانی و اختلالات روانی همچون افسردگی از عوامل تشدید کننده میل به خودکشی است.
افکار خودکشی خودخواسته ممکن است در بسیاری از اقشار مردم از جمله جوانان، مردان، زنان و افراد سالمند و نوجوان دیده شود اما وقتی رفتارهای فردی مدیریت نشود در برخی منجر به اقدام خودکشی میشود. بنابراین خودکشی خودخواسته ممکن است در هر قشری از جامعه اتفاق بیفتد اما تلاش برای کاهش عوامل تنشزای محیطی و خانوادگی از طریق سازمانهای حمایتی، آموزش بهداشت روانی یا فرهنگسازی میتواند از راهکارهایی برای کاهش روند رو به رشد آن باشد.
سن خودکشی در افراد متغیر است،آمار ثابتی درباره سن افرادی که خودکشی میکنند ارائه نشده است اما بنا به آماری که از مرجع قانونی منتشر میشود عمده سن افرادی که دست به خودکشی میزنند از 15 سال تا 50 سال است یعنی سنینی که بحران زندگی در آن شکل میگیرد.
همچنین رفاه اجتماعی و اقتصادی یکی از مولفههایی است که وظیفه دولت و نهادهای مسئول است و هر چه این مساله در یک جامعه قویتر باشد، آسیبهای اجتماعی همچون خودکشیهای خودخواسته به مراتب ضعیفتر خواهد بود.
خروج از معضلات اجتماعی و اقتصادی قطعا امکانپذیر است،باید با تدبیر و اندیشه و استفاده از نظرات کارشناسی از مسیر مشکلات گذشت و با اقدامات زیرساختی باعث شد تا سرمایه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تأمین شود چون این عوامل میتواند موجب پیشگیری از بروز اختلالهای روانی شود.
آمار ثابتی درباره سن افرادی که خودکشی میکنند ارائه نشده است اما بنا به آماری که از مرجع قانونی منتشر میشود عمده سن افرادی که دست به خودکشی میزنند از 15 سال تا 50 سال است این جامعهشناس فرهنگسازی را مهمترین مقوله برای کاهش خودکشی در جامعه عنوان کرد و گفت: «اکنون بسیاری از خانوادهها در فشار اقتصادی هستند اما این مساله دلیلی برای خودکشی همه افراد نیست و افرادی که از لحاظ روحی توان ضعیفتری دارند، ممکن است اقدام به خودکشی کنند. در این زمینه رسانهها به ویژه رسانه ملی وظیفه فرهنگسازی دارند و واقعیت خودکشی و ضررهای آن را برای جامعه بازگو کنند.همچنین باید راههای مبارزه و نجات از تنگناها از سوی کارشناسان به افراد جامعه آموزش داده شود. انتشار اخبار خودکشی در رسانهها باید بهگونهای باشد که پیامدهای ناگوار آن به خوبی منعکس شده و در عین حال بازدارنده باشد. به این معنی که رسانهها باید در انعکاس خبرهای مربوط به خودکشی به عنوان یکی از مشکلات جامعه دقت کنند تا بازتاب تبلیغی نداشته باشد و منجر به بروز خودکشی نشود.
نظر شما :