تغییر رویکرد سارقان، از سرقت نرده پلهای هوایی تا دریچه فاضلاب
امانالله قراییمقدم (جامعهشناس و استاد دانشگاه)
ما در کشور سارق تولید کردیم
ما در کشور سارق تولید کردیم. وقتی برای افراد یک جامعه هدفی بهوجود آمده است اما وسیله رسیدن به هدف وجود ندارد، یعنی شکاف عمیقی میان اهداف و وسیله رسیدن به آنها ایجاد شده است، ورود آدمها به آسیبهای اجتماعی افزایش پیدا میکند. این آسیبها میتواند اعتیاد، خودکشی یا سرقت باشد. امروز در کشور ما اهداف متعددی برای جوانان ایجاد شده است، آنها میبینند که فردی هم سن و سال خودشان دارای امکاناتی هست که خودشان از آن امکانات برخوردار نیستند. در نتیجه تحت تاثیر دیدنها و مقایسه کردنها و البته تلاش برای کوتاه کردن مسیر رسیدن به اهداف، گرفتار این قبیل آسیبها میشوند، عدم پیشبینی از آینده سبب شده افراد به دام چنین رفتارهایی بیفتند.
بهتعبیر پیتیریم سوروکین، جامعهشناس معروف، قرن 17 به بعد، شروع دوران حاکمیت مادیات است. من خودم نام چنین وضعیتی را شیء سروری گذاشتهام، یعنی همه فکر و ذهن افراد درباره نوع موبایل و ماشین و موارد این چنینی است، در چنین دورانی افراد مصلحتگرا میشوند و تنها بهنفع فردی خودشان فکر میکنند، یا بهتعبیری دیگر افراد خودمدار میشوند. این وضعیت در شهرها بیشتر خودش را نشان میدهد، چنین حالتی سبب شده خلافکارها در شهر میان انبوه انسانها گم شوند و پناه بگیرند، چون ترس از شناخته شدن ندارند بنابراین خودکنترلی و نظارت فردی و شخصی ضعیف میشود.
در این بین محیط بسیار تعیین کننده است، وقتی محیط مساعد میشود و همه امکانها در اختیار افراد قرار میگیرد، یعنی نیروهای تولید یک جرم مانند فقر، اعتیاد و بیکاری در محیط دائم بازتولید میشود، و همانطور که گفتیم خودکنترلی کاهش پیدا کرده است، در نتیجه میزان جرم و در این مورد خاص سرقت افزایش پیدا میکند. وقتی نیروهای بازتولید جرم در جامعه زیاد شود، شما شاهد هستید که نیروهای کنترلی مانند پلیس و دادگاه و زندان برای کنترل یک جرمی مانند سرقت در جامعه جوابگو نیستند، بنابراین باید گفت جرم زاییده نابهسامانی جامعه است.
کاری که میشود انجام داد این است که شرایط محیطی را کنترل کرد.
در جهانی که مادیات مشخصه اصلی آن است، وقتی شرایط محیطی مناسب نباشد بروز آسیبها و جرائمی مانند سرقت اتفاق میافتد. آسیبهای اجتماعی در جامعه ما افزایش پیدا کرده و بیکاری حتی در میان فارغالتحصیلان دانشگاه بالا رفته است، اما متاسفانه مسئولین نتوانستند شغل تولید کنند، بنابراین فقر و شکاف طبقاتی زیاده شده و بهدنبال همه اینها، سرقت بالا میرود، تاجاییکه باید گفت ما سارق تولید کردیم.
نظر شما :