بررسی بازگشایی مدارس و آغاز فعالیت و تحصیل دانشآموزان در کشورهای مختلف دنیا در دوران شیوع کرونا
فریبرز درتاج (عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامهطباطبائی و رئیس انجمن روانشناسی تربیتی ایران)
بیماری همهگیر COVID-19 بر سیستم آموزشی جهان تأثیر گذاشته و منجر به تعطیلی تقریباً کل مدارس، دانشگاهها و کالجها شده است. طبق برآورد یونسکو، در ماه مارس، تعطیلی مدارس در سراسر جهان باعث شد ۱.۷ میلیارد دانش¬آموز و دانشجو (۹۱ درصد)، دوران مدرسه را در خانه سپری کنند.
همان طور که مجله Science گزارش داد، بیش از ۲۰ کشور در ماه ژوئن مدارس را بازگشایی کردند و بسیاری از کشورها، به ویژه در اروپا، حداقل تا حدی مدارس را بازگشایی کرده¬اند. برخی از آنها مانند تایوان، نیکاراگوئه و سوئد نیز هرگز مدارس خود را تعطیل نکردند. در ادامه نمونه¬ای از اقدامات کشورهای مختلف جهان در زمینه بازگشایی آورده شده است:
سوئد
اگرچه میزان مرگ و میر سوئد در مقایسه با همسایگان اروپایی آن بالا بود اما نسبت به دیگر همسایگان اروپایی خود قوانین خانهنشینی را با شدت کمتری اجرا کرد، همچنین قوانین خود را به طور اساسی تغییر نداد و از زمان همهگیری ویروس کرونا مدارس ابتدایی و راهنمایی تعطیل نشدند، اگرچه دبیرستانها و دانشکدهها تعطیل و تجمع بیش از ۵۰ نفر ممنوع شد.
علت این تصمیم دولت سوئد اعتقاد بر عدم ناقل بودن کودکان خردسال در این همهگیری اعلام شده است. با وجود اینکه بیش از ۹۰۰ معلم و کارمند مدرسه اعلام کردند که مدارس نمیتوانند فاصله اجتماعی را رعایت کنند و در بعضی موارد کودکان با اعضای خانواده آلوده به کرونا هنوز در کلاسها شرکت میکنند، اما، دولت سوئد از شهروندان سوئدی خواست که خودشان مسافت اجتماعی را رعایت کنند.
دولت سوئد در برابر درخواستهای سازمان بهداشت جهانی در برابر اقدامات سختگیرانه که شامل بسته شدن تمام مدارس بوده، مقاومت کرده است و فقط قوانین شستوشوی منظم دست و فاصله گرفتن از دیگران در اماکن عمومی برای کاهش شیوع این بیماری، توصیه شده است.
ایتالیا
تمام مدارس ایتالیا در ماه مارس تعطیل شدند و این کشور یکی از سفت و سختترین مقررات قرنطینه در اروپا را به اجرا گذاشت و نخستین کشور در اروپا بود که همه مدارس و دانشگاهها را به دلیل شیوع کرونا تعطیل کرد؛ حتی بعد از آسانتر شدن مقررات قرنطینه در ماه می، هیچ کلاس درسی برگزار نشد.
اما قرار شد مدارس از روز ۱۴ سپتامبر دوباره باز شوند. دانشآموزان باید یک متر از هم فاصله داشته باشند و به همین دلیل تعداد کمتری دانشآموز در کلاسها خواهند نشست. آنها به گروههای مختلف تقسیم خواهند شد و به منظور جلوگیری از تجمع، ساعات متفاوتی برای شروع کلاسها در نظر گرفته شده است.
علاوه بر این روزهای شنبه هم مدارس باز خواهند بود. دانشآموزان و معلمها باید ماسک بزنند و معلمها علاوه بر آن باید شیلد محافظ صورت هم داشته باشند. کلاسهای درس در صورت امکان در بیرون ساختمان یا فضاهای بزرگ مثل سالنهای آمفی-تئاتر برگزار خواهد شد. برای دانشآموزان مقطع متوسطه که اعضای خانوادهشان جزو قشر آسیبپذیر هستند هم امکان آموزش از راه دور وجود خواهد داشت.
دانمارک
دانمارک، در کنار نروژ اولین کشور اروپایی بود که بعد از قرنطینه به دانشآموزان ابتدایی (اول تا پنجم) اجازه داد به کلاسهای درس بازگردند و این دانش¬آموزان از ۱۵ آوریل به مدرسه بازگشتند. بعد از آن از ۱۸ ماه می درهای مدارس به روی دانشآموزان ۱۲ تا ۱۶ سال نیز باز شد.
کلاسها به دو کلاس ۱۰ و ۱۱ نفره تقسیم و حتی برخی کلاسها در محیط آزاد تشکیل شدند تا از انتشار ویروس جلوگیری شود. به دلیل فاصلهگذاری اجتماعی و استفاده بیشتر از محیط مدارس، زمان کلاسها نیز کوتاهتر شده است. در مدارس ابتدایی، میزها به فاصله ۲ متری از هم قرار گرفتند و برخی از کلاسها در سالنهای ورزشی بزرگ برگزار میشوند.
سایر کشورها راهکارهای دانمارک را به دقت به کار بستند و بسیاری از تدابیری را به اجرا در آوردند که این کشور پیش از همه اتخاذ کرده بود. تعیین ساعات متفاوت برای ورود به مدرسه، ورود از درهای مختلف، عدم اجازه ورود والدین به مدرسه، توصیه به شستن مکرر دستها و تمیز کردن مدرسه در طول روز (در برخی مدارس دانشآموزان باید هر دو ساعت دستان خود را بشویند)، قرار دادن کودکان کمسن وسال¬تر در گروههای کوچک به منظور کاهش تماس آنها با دیگران تا حد ممکن، از جمله این اقدامات است.
سال تحصیلی جدید در این کشور در حالی آغاز شد که آمار ابتلا به ویروس کرونا در هفتههای قبل از آن و به ویژه در میان جوانترها روندی صعودی داشت. بسیاری از مدارس اعلام کردند که میزان حضور دانشآموزان بیش از ۹۰ درصد است، اما برخی از والدین هم اجازه ندادند فرزندانشان در محیطهای آموزش حضور یابند.
فرانسه
مدارس فرانسه به طور داوطلبانه در چند منطقه در اواسط ماه می بازگشایی شد. اولویت بازگشایی با مقاطع پایتن¬تر (کودکستان و مقاطع ابتدایی) بود. بعد از گذشت هفته¬ها از بازگشایی تدریجی، پس از آنکه رئیس جمهور این کشور، امانوئل ماکرون گفت که بازگشایی مدارس “اجباری” است، بازگشت به مدارس فرانسه به طور جدی در اواخر ماه ژوئن آغاز شد.
با این حال، این آموزش اجباری فقط چند هفته طول کشید، زیرا تعطیلات تابستانی دو ماهه فرانسه در ابتدایِ ماه جولای آغاز شد. سپس مدارس مجدد از اول سپتامبر باز شدند. اما این بار قوانین به اندازه ماه می که برخی دانشآموزان به مدرسه بازگشتند، سختگیرانه نخواهد بود.
برای مثال، دیگر محدودیتی برای تعداد دانشآموزان در کلاسها وجود ندارد و رعایت فاصلهگذاری در شرایطی که مدرسه نتواند همه دانشآموزان خود را جای دهد، اجباری نخواهد بود. اما مورد استثنا، اجباری شدن ماسک برای کارکنان و دانشآموزان بالای ۱۱ سال در محیطهای سرپوشیده مدارس است، حتی اگر فاصله بیش از یک متر رعایت شود؛ این یعنی معلمها حتی موقع درس دادن هم باید ماسک به صورت داشته باشند.
علاوه بر این مدارس دیگر ملزم به جدا کردن کلاسها و گروههای مختلف از یکدیگر نیستند، اما از آنها خواسته شده ساعت شروع و پایان کلاسها را طوری تنظیم کنند که تعداد زیادی دانشآموز یکجا جمع نشوند. کف¬زمین، میزها و سطوحی که به طور مرتب لمس میشوند، از جمله دستگیره درها، باید دست کم یک بار در روز ضدعفونی شوند.
آلمان
در مدارس آلمان که در ماه می به صورت نیمه وقت (part-time) بازگشایی شد، در صورت ابتلای یکی از دانشآموزان به ویروس، همکلاسی¬ها و معلمان دانش آموز آلوده به مدت دو هفته به خانه فرستاده می¬شدند، اما کلاس¬های دیگر ادامه داشت.
به طور کلی، قوانین آموزش و پرورش در ۱۶ ایالت آلمان با هم فرق دارد و به همین دلیل سال تحصیلی در آنها در زمانهای مختلف آغاز شد. اما همه ایالتهای این کشور در ماه جولای به توافق رسیدند که دانشآموزان باید در پایان تعطیلات تابستانی به مدرسه باز گردند.
در مدارس آلمان تدابیر بهداشتی ویژه از جمله شستن مکرر دستها و پرهیز از لمس نردهها موقع بالا و پایین رفتن از پلهها توصیه میشود. استفاده از ماسک در مدارس این کشور اجباری نیست و آزمایش کرونا برای معلمها رایگان است. کلاسها به شکل گروههای کوچکِ چند نفره از دانشآموزان سازماندهی مجدد شدهاند.
رعایت فاصلهگذاری اجتماعی در درون هر دسته اجباری نیست اما هر کدام از آنها محوطه، سرویس بهداشتی و سالن غذاخوری جداگانه دارند. در برخی ایالات، زدن ماسک برای دانشآموزان و معلمها الزامی است و در برخی دیگر چنین قانونی وجود ندارد.
مدارس برخی ایالات استفاده از ماسک را در راهروها و سایر مکانهای عمومی نیز اجباری است. ایالت مِکْلِنبورگ-فورپومِن واقع در شمال غربی آلمان، اولین منطقهای بود که مدارس خود را بازگشایی کرد. با این حال، یکی از مدارس مقطع متوسطه در این ایالت بعد از جواب مثبت آزمایش کرونای یکی از معلمانش در همان هفته اول بعد از بازگشایی مجبور به تعطیلی شد. یک مدرسه ابتدایی هم که نتیجه آزمایش یکی از دانشآموزانش مثبت شد، به مدت دو هفته بسته ماند.
اسپانیا
در اسپانیا از اواخر ماه می تعدادی از دانش¬آموزان به صورت داوطلبانه به مدرسه رفتند، اما مقرر شد که در ماه سپتامبر همه دانشآموزان به کلاسهای درس بازگردند. دولت اسپانیا دستورالعملهایی منتشر کرده که هر یک از ۱۷ منطقه خودمختار این کشور با توجه به شرایط خود، آن را به اجرا در بیاورند.
دانشآموزان باید فاصله دست کم ۱.۵ متری از یکدیگر را رعایت کنند. البته کودکان کم سن و سالتر به جای آن در گروههای ۱۵ تا ۲۰ نفری قرار داده شدند و مجبور به رعایت فاصلهگذاری نیستند. از مدارس خواسته خواهد شد فعالیت در فضای باز را در اولویت قرار دهند و ساعات شروع، پایان و زنگتفریحهای متفاوت در نظر گرفته شود.
استفاده از ماسک برای کودکان بالای ۶ سال در سرویس مدارس، همینطور دانشآموزان و معلمانی که نمیتوانند فاصله ۱.۵ متری را رعایت کنند، اجباری است. ساختمان و وسایل مدرسه حداقل روزی یک بار ضدعفونی خواهند شد و توالتها باید هر روز سه مرتبه شسته شوند.
هلند
هلند بازگشایی مدارس ابتدایی را در ماه می و دبیرستان¬ها را در ماه ژوئن آغاز کرد، اما اندازه کلاس¬های خود را به نصف کاهش داد. مدارس برای دانش¬آموزان زیر ۱۲ سال به فاصله اجتماعی احتیاج ندارند. در هلند، مدارس ابتدایی و مقطع متوسطه تعداد ساعات درسی معمول خود را به همه دانشآموزان ارائه خواهند داد.
اما دولت این کشور میگوید دانشآموزانی که خود یا یکی از اعضای خانوادهشان جزو گروههای پرخطر به عنوان مثال افراد دارای بیماری زمینهای- هستند، ممکن است از رفتن به مدرسه معاف شوند.
هلند استفاده از ماسک را در مدارس اجباری نکرده، هر چند به گزارش شبکه تلویزیونی اناواس (NOS) هلند برخی مدارس از دانشآموزان میخواهند ماسک بزنند. علاوه بر این از مدارس خواسته شد، مطمئن شوند سیستمهای تهویه هوایشان درست کار میکند تا با این کار به جلوگیری از انتشار بیشتر ویروس کمک کنند.
۲۵ درصد از مدارس هلند تهویه کافی ندارند. دانیل بن، استاد فیزیک در دانشگاه آمستردام، نگران احتمال تهویه نامناسب منجر به شیوع بیشتر ویروس کرونا است. تحقیقات دانشگاه فنی آیندهوون نیز این موضوع را تأیید میکند؛ در حالی که مدارس به راحتی می¬توانند پنجره¬های کلاس را در تابستان باز کنند، نگرانی بیشتر از این است که در زمستان، داشتن پنجره¬های باز عملی نخواهد بود..
چین
چین در اواخر ژانویه، ووهان با ۱۱ میلیون جمعیت را قرنطینه کرد؛ در ادامه برای ۱۵ شهر دیگر نیز شرایط مشابهی برقرار شد و در اوج شیوع کرونا، محدوده قرنطینه به ۲۰ شهر و منطقه افزایش یافت. در طی این دوره، آموزش بخشی از ۲۰۰ میلیون دانشآموز چینی از ماه مارس بهصورت مجازی از سر گرفته شد.
اواخر مارس بود که با عدم مشاهده موارد جدید ابتلا به کرونا در چین، این کشور بهصورت تدریجی برداشتن محدودیتها را آغاز کرد و در نهایت از آوریل، ابتدا دانشکدههای تحصیلات تکمیلی در ۹ استان شروع به فعالیت کرد و دانشآموزان سال آخر دبیرستان در پکن، شانگ¬های و گوانجو از ماه می فقط به منظور آمادگی برای آزمون کنکور به مدارس بازگشتند.
برنامه بازگشایی مدارس چین شامل رعایت فاصله اجتماعی، استفاده از ماسک، سیستم حملونقل خصوصی و تعیین مکانهای مشخص برای دانشآموزان در کلاس است. البته دمای بدن دانشآموزان نیز بررسی میشود. سرپرستان مدارس در هنگام زمان ناهار دانشآموزان را کنترل کرده، مکانهای ناهارخوریها به اتاق امتحانات منتقلشده و بعضی از مدارس میزهای ناهار را در فاصله زیاد با یکدیگر قراردادند و همینطور در اپلیکیشن موبایلی تحتعنوان «کد سلامت»، یک فرم را پُر میکنند که ریسک ابتلای آنها به کرونا را ارزیابی میکند؛ آنها در صورتی میتوانند وارد مدرسه شوند که این اپلیکیشن، «کد سبز» یعنی وضعیت سلامتی خوب را برای آنها ثبت کرده باشد.
در نهایت با کاهش آمار تعداد مبتلایان به کووید-۱۹ مدارسی که از ماه ژانویه تاکنون تعطیل و آموزش آنلاین ارائه میکردند در حال حاضر به صورت حضوری بازگشایی شدند.
تایوان
تایوان که از کشورهای موفق در مقابله با ویروس کرونا است که با اقدامات پیشگیرانه جدی، توانست کرونا را قبل از شیوع گسترده، مدیریت کند. به همینخاطر این کشور بهصورت رسمی، مدارس را تعطیل نکرد؛ بلکه تعطیلات زمستانی را در اواسط ماه فوریه به ۱۰ روز افزایش داد تا تجهیزات مدارس را ضدعفونی کند، اقلام بهداشتی مثل ماسک را در مدارس توزیع کند و برای مدارسی که کیس قطعی کرونا داشتهاند، یک دستورالعمل جدید تنظیم کند و از ۲۵ فوریه، پس از مدت کوتاهی تعطیلی، دوباره مدرسه خود را بازگشایی کرد.
دانش¬آموزان و کارکنان مدرسه از ماسک استفاده میکنند و هنگام رسیدن به مدرسه، اقدامات پیشگیرانه شدیدی را پشت سر میگذارند. میزهای خاصی در کلاسها بهمنظور تشویق مسافت اجتماعی در بین دانش¬آموزان کوچکتر قرار داده شده و همه پنجرهها و دریچههای تهویه هوا در کلاسهای درس باز هستند.
فعالیتهای ورزشی، از جمله کلاسهای تربیتبدنی به تعلیق درآمده است. مدارسی که دو یا چند مورد مثبت کرونا دارند نیز باید تمامیِ کلاسها را بهعنوان یک اقدام احتیاطی لغو کنند. در حال حاضر مدارس تبسنجی مستمر دانشآموزان را در دستور کار خود دارند و برخی نیز پارتیشنهای پلاستیکی را بهعنوان یک اقدام محافظتی جدیتر، بین نیمکتها قرار دادهاند.
هو یوییای، شهردار شهر جدید تایپه (پایتخت تایوان) گفت:ما به همه معلمان و کارمندان خود نیاز داریم که نهتنها آماده باشند، بلکه اقداماتی انجام دهند تا مطمئن شویم مدرسه مکانی امن است تا موجب آرامش والدین و دانش¬آموزان شویم.
ژاپن
در اواخر فوریه، شینزو آبه نخستوزیر ژاپن اعلام کرد: به منظور جلوگیری از گسترش کرونا، مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان را در سرتاسر ژاپن از ۲ مارس تا شروع سال جدید تحصیلی (۱ آوریل) تعطیل خواهند بود. در ۲۴ مارس ژاپن اعلام کرد تعطیلی مدارس را تمدید نمیکند و تصمیمگیری در این خصوص را به آموزشو پرورش هر منطقه واگذار میکند تا بر اساس تعداد موارد ابتلا به کرونا در منطقه خود، تصمیم بگیرند مدارس را باز کنند یا خیر.
وزارت بهداشت این کشور نیز دستورالعملی را برای بازگشایی مدارس منتشر کرد که شامل باز کردن پنجرهها برای تهویه مستمر هوای کلاس، حفظ فاصله اجتماعی و پوشیدن ماسک بود. والدین نیز باید هر روز صبح دمای بدن فرزندان خود را اندازه¬گیری می¬کردند و گزارشی را به مدارس ارائه می¬دادند.
دانش¬آموزان در روزهای متناوب حضور می¬یابند و معلمان و دانش¬آموزان موظف به استفاده از ماسک هستند. در سالنهای غذاخوری میزها در فاصله ۱ متری از یکدیگر قرار دارد و دانشآموزان در مکانهایی که از قبل تعیین شده میتوانند بنشینند.
وزیر آموزش و پرورش ژاپن در این خصوص، گفت: “شرایط هر منطقه متفاوت است و تصمیمگیری براساس وضعیت منطقهای نسبت به یک سیاست واحد در کل کشور مؤثرتر خواهد بود.
نروژ
نروژ مدارس را در ۱۲ مارس تعطیل کرد. بعد از کاهش تعداد مبتلایان و شروع فرایند بازگشایی، دانشآموزان مقاطع پایینتر را زودتر از سایر مقاطع به مدرسه برگرداند. مهد کودکها و مدارس ابتدایی از ۲۷ می فعالیت خود را از سر گرفتند. نخستوزیر این کشور در اوایل آوریل اعلام کرد:ما با همدیگر ویروس را کنترل کردهایم و بههمین خاطر میتوانیم به تدریج فعالیتها را از سر بگیریم”.
برای تقویت فاصلهگذاری اجتماعی، دولت، مدارس را ملزم کرد کلاسها را به گروههای حداکثر ۱۵ نفری تقسیم کند و از دانشآموزان بخواهد علاوه بر مراقبتهای معمول، میز خود را روزانه بشویند و معلمان نیز میتوانند کلاس خود را در حیاط مدرسه برگزار کنند.
رژیم اشغالگر صهیونیستی
مدارس رژیم اشغالگر صهیونیستی در ۱۳ ماه مارس برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا بسته شد و مجدداً مدارس آن به طور کامل در ماه می بازگشایی شدند. اما در این منطقه دستوری در ماه ژوئن تصویب شد، که در صورت گزارش موارد ویروس کرونا، مدارس را تعطیل می¬کند.
جروزالم پست (The Jerusalem Post) در ۱۰ آگوست گزارش داد که مدارس در سپتامبر برای ترم پاییز بازگشایی می-شوند. دانشآموزان بزرگتر باید ماسک بزنند و بعضی از دانش¬آموزان بسته به سنشان تمام وقت در مدرسه و برخی دیگر در کلاس¬های از راه دور شرکت می¬کنند.
اتریش
مدارس اتریش برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در ماه مارس به طور کامل تعطیل شدند. به نقل از رویترز، اتریش با تدابیر فاصله اجتماعی در ۴ می مدارس را برای دانشآموختگان مجدد بازگشایی کرد.
در بعضی از مدارس کلاس¬ها را در سالن¬¬های ورزشی برگزار می¬کردند تا فاصله اجتماعی بهتر و بیشتر را فراهم کنند. دانشآموزان دیگر بین ۶ تا ۱۴ سال در ۱۸ می به مدرسه بازگشتند. کلاس¬های آنها با حضور پراکنده به دو نیم تقسیم شد تا فاصله اجتماعی لازم فراهم شود.
کانادا
در کبک، مدارس در ماه می بازگشایی شدند و کودکان در گروه¬های شش نفره با هم معاشرت می¬کنند. مجله Science گزارش داد در حالی که ۵۳ دانشآموز و معلم به ویروس مبتلا شده¬اند، مقامات معتقد بودند بسیاری از آنها در محیط بیرون از مدرسه و در جامعه مبتلا شده¬اند.
فنلاند
در فنلاند، مدارس در ماه مارس برای کودکان بالای ۱۰ سال، به دلیل نگرانی در مورد ویروس کرونا بسته شد و به دانش-آموزان زیر ۱۰ سال نیز توصیه شد که در خانه بمانند و در ماه می مجدداً مدارس خود را بازگشایی کرد. در مدارس این کشور اندازه کلاس¬ها استاندارد خود را حفظ کرد، کلاس¬ها را از یکدیگر جدا شدند و با توجه به سن بازگشایی متناوب داشته است و دانش¬آموزان ملزم به رعایت قوانین سختگیرانه در رابطه با فاصله اجتماعی هستند.
مقامات فنلاندی “هیچ شواهدی از گسترش ویروس در مدرسه و هیچ تغییری در میزان آلودگی” برای دانش آموزان زیر ۱۶ سال پیدا نکردند..
ایران
وزارت آموزش و پرورش کشورمان، طی بخشنامه¬ای ، آغاز سال تحصیلی را برای تمامی دوره¬ها و پایه¬ها، اعم از مدارس دولتی و غیردولتی، به صورت حضوری، ۱۵ شهریور ماه، اعلام کرد. اولویت با کلاس¬های حضوری اعلام شد؛ لذا مدارس، جز در مواردی که ستاد مدیریت و کنترل کرونا حضور دانش¬آموزان را در مدارس ممنوع کرده و شرایط پرُ خطر تلقی شود، باز است.
پیش از این هم مقرر شده بود که سال تحصیلی جدید ۱۵ شهریور ماه چه به صورت حضوری و غیرحضوری و یا ترکیبی از این دو آغاز شود. ایران نیز مانند سایر کشورها اجرای سختگیرانه دستورالعمل¬ها از جمله استفاده از الگوهای مختلف برای مدیریت حضور دانش¬آموزان در کلاس¬ها از قبیل، گروه ¬بندی کردن، زوج و فرد کردن و چرخشی کردن در مدارس و کلاسهای پرجمعیت، ایجاد مسئولیت و حساسیت برای مدیران، معلمان، مربیان و عوامل اجرایی مدرسه به منظور آموزش اصول خود مراقبتی و پایش علائم بالینی دانش ¬آموزان و کنترل مستمر از تجمعات، برنامه¬ریزیِ زمان آموزش برای هر کلاس، صرفنظر از رشته و عنوان درس، حداکثر ۳۵ دقیقه و هر زنگ تفریح برای همه دورها ۱۰ دقیقه، توجه به تهویه مناسب و جریان هوا در محیط¬های سربسته مثل کلاس، از طریق باز گذاشتن در و پنجره، نظارت بر نحوه و زمان ورود و خروج از مدرسه و رفتار دانش¬آموزان در زنگ های تفریح، جهت جلوگیری از تجمع و نزدیکی دانش¬آموزان به یکدیگر، آموزش و توجیه والدین به منظور تهیه روزانه ماسک و ملزومات بهداشتی برای فرزندان، آموزش مستمر نحوه شستشوی دست و صورت، آموزش مستمر نحوه مراقبت از خود در مسیر مدرسه و سرویس، رصد وضعیت سلامتی فرزندانشان از طریق درمانگاه محل سکونت و جلوگیری از حضور در مدرسه در صورت ابتلا یکی از اعضای خانواده به کرونا حداقل تا یک هفته پس از منفی شدن تست کرونا، را به کلیه مدارس ابلاغ کرد.
نظر شما :