باید کودک‌آزاری را گزارش کرد/ کرونا چطور کودک‌آزاری را افزایش داد؟

کودک‌آزاری گستره مختلفی از رفتارها را شامل می‌شود. هرچند که همه رفتارها در نهایت به آزار جسمی و روحی کودک منتهی می‌شود، اما می‌توان این رفتارها را به سه گروه دسته‌بندی کرد.
رایج‌ترین رفتاری که به عنوان کودک آزاری می‌شناسیم، آزار فیزیکی و مورد ضرب و شتم قراردادن کودک است که هرچند که آسیب عمدتا به جسم وارد می‌شود اما کودکی که در معرض کتک یا مجروح شدن قرار بگیرد قطعا از نظر روانی هم آسیب خواهد دید.
دسته دوم کودک آزاری، آزارهای عاطفی یا روانی است. در اینجا دیگر ضرب و شتم فیزیکی مطرح نیست و تنبیهات و تحقیر کلامی به کار برده می‌شود. دامنه این کودک ازاری وسیع است؛ تبعیض گذاشتن بین فرزندان دختر و پسر نوعی از این آزارهاست.  آزارهای عاطفی گاهی حتی ندانسته توسط خانواده یا مدرسه به عنوان یک روش تربیتی به کار گرفته می‌شود. مانند مقایسه کردن بچه‌ها با یکدیگر و ایجاد رقابت؛ در حالی که باید به جای این رقابت، مشارکت وجود داشته باشد.
من با معلمان زیادی صحبت کرده‌ام که می‌گویند مقایسه کردن کار ماست و ما بین بچه‌ها رقابت ایجاد می‌کنیم که بهتر درس بخوانند. یعنی متاسفانه رفتارهایی که کودک آزاری عاطفی هستند، چه در نظام آموزشی ما و چه در خانواده به شکل روش‌های تربیتی اجرا می‌شوند و کودکان و نوجوانان ما همواره در معرض رفتارهای آزاردهنده‌ای هستند که  نه معلم، نه خانواده و نه حتی خود کودک متوجه می‌شود که این رفتارها نوعی آزار هستند.
اما متاسفانه کودک آزاری عاطفی از آیین‌نامه حمایت از کودکان که چند وقت قبل از شورای نگهبان عبور کرد، حذف شد و این موضوع واقعا میزان زیادی از آن اثرگذاری قانون حمایت را کم کرد؛ چون این رفتاری شایع در جامعه ماست و تلاش بسیاری نیاز است تا ما بتوانیم آسیب‌های ناشی از این موضوع را کم کنیم اما وقتی این مسئله از قانون حذف می‌شود، روی آن هم کار جدی انجام نمی‌شود.
اخرین نوع کودک ازاری، نوع اجتماعی آن است که آزارهایی است که نه از طرف یک فرد که از طرف ساختارهای اجتماعی جامعه برای کودکان ایجاد می‌شود؛ مثل کودکانی که از تحصیل بازمانده اند در حالی‌که آموزش حق آنهاست.
در آیین‌نامه حمایت از حقوق کودکان ذکر شده است که مجازات کودک آزاری با توجه به آسیبی که به کودک وارد شده است، متفاوت است. مثلا آسیب ناشی از نقص عضو با مجازات ضرب و شتمی که حتی سرخی هم روی بدن کودک به جا نگذارد، فرق دارد و مجازات با توجه به میزان آسیب تعیین می‌شود.
اما مسئله اینجاست که خود همین قانون هم مشکلاتی دارد؛ مثلا اگر پدری فرزندش را به قتل برساند (که در نمونه رومینا شاهد آن بودیم و پدر به ۹ سال زندان محکوم شد) حداکثر ده سال زندان، مجازات اوست و این در حالی است که اگر مادری فرزندش را به قتل برساند، جرمش قصاص خواهد بود؛ یعنی در تعیین مجازات کودک آزاری بین مادر و پدر تفاوت وجود دارد و حتی در مواردی پدر از مجازات مصون است. گاهی حتی انجمن‌های حمایت از کودکان، بچه‌ای را به اورژانس اجتماعی معرفی می‌کنند که مورد آزار پدر واقع شده و اورژانس در نهایت مجبور می‌شود کودک را دوباره تحویل همان پدر بدهد.
در قانون حتی تبصره‌هایی هم وجود دارد که رفتارهایی که پدر و مادر برای تربیت کودکانشان به کار می‌برند کودک آزاری محسوب نمی‌شود. به هر حال وضع خوبی در وضعیت قانون نداریم. آزارها دقیقا مشخص نشده است و حتی در مواردی که قانون از کودک حمایت می‌کند، با عرف و مسائل دیگری  درگیر هستیم.
واقعیت این است  که کرونا به یک سری از مشکلات دامن زد و این مختص کشور ما نیست و آمارها نشان داده که بحران کرونا باعث بالا رفتن خشونت در خانواده‌ها شده است.
در وضعیت فعلی که بچه‌ها در خانه مانده اند و فضای خانه محدود است و برای سرگرمی‌شان امکانات خاصی وجود ندارد، آمار خشونت علیه کودکان بالاتر رفته است. بالا رفتن این آمار نسبت به قبل از کرونا را هم خود اورژانس اعلام می‌کند و هم پژوهش‌هایی که در این زمینه انجام شده است.
در ایین‌نامه حمایت از کودکان نوشته شده است که کودک آزاری جرم عمومی است؛ یعنی اگر کسی شاهد کودک‌آزاری باشد و آن را گزارش ندهد، مجرم است و برایش مجازاتی در نظر گرفته‌اند.
در این مواقع با شماره اورژانس اجتماعی یعنی ۱۲۳ تماس بگیرید و کودک آزاری را گزارش بدهید. اورژانس از شما آدرس می‌گیرد و به محل مراجعه می‌کند و در اغلب مواقع پیگیری می‌کنند و عملکرد خوبی دارند.