اهمیت توسعه یادگیری الکترونیک در جامعه مهدوی به‌عنوان پیش‌نیاز ظهور
دکتر احمدرضا آذربایجانی (آذر) (مؤلف و پژوهشگر حوزه تعلیم)
مؤلف و پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت به مبحث اهمیت توسعه یادگیری الکترونیک در جامعه مهدوی به عنوان پیش‌نیاز ظهور پرداخت.
در ابتدای نشست علمی «اهمیت توسعه یادگیری الکترونیک در جامعه مهدوی به عنوان پیش‌نیاز ظهور» به عنوان یکی از سلسله نشست‌های«کرونا و زندگی مؤمنانه» که به همت پردیس فارابی دانشگاه تهران و جهاد دانشگاهی واحد استان قم برگزار شد، دکتر احمدرضا آذربایجانی (آذر)، مؤلف و پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت گفت: اولین سؤال پیش‌آمده در این زمینه چیستی و تبیین جامعه مهدوی است. در این راستا هر فردی نسبت به شناخت خودش مسائل را در این زمینه مدنظر قرار می‌دهد از دریچه نگاه خودش جامعه مهدی را مورد ملاک قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: تبیین جامعه مهدی مبتنی بر آیات و روایات روش صحیح است ولی در این کار باید متخصصین وارد شوند چون غیر از مسلمانان، افراد دیگری هم هستند که در زمینه فعالیت دارند که ممکن است با اسرائیلیات، مسیحیات و مسائلی از این قبیل و آگاهی‌های ناصحیح ما را گمراه کند که در این راستا نیازمند مسیر عقلی نیز هستیم.
پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت افزود: اگر یک پزشک جامعه مهدوی را تبیین کند ممکن است جامعه مهدی موردنظر او جامعه سالم بدون بیمار باشد، جامعه مهدوی روی سلامتی و امور وجودی کار می‌کند نه روی امور عدمی؛ در واقع افراد با توجه به دریچه علمی خودشان به موضوع نگاه می‌کنند.
آذربایجانی بیان کرد: بنده به‌عنوان فرد فعال در زمینه تعلیم و تربیت ممکن است یک جامعه خردورز جامعه مهدوی است و خردورزی از دیدگاه امام رضا× مبتنی بر معیارهایی مانند شهروندان خیررسان، شهروند بی‌گزند و... است که باید با دقت آنها موردمطالعه قرارداد.
وی با اشاره به اینکه در جامعه مهدوی یادگیری الهی و توحیدی جریان دارد، اضافه کرد: امام علی× در یکی از قصارهای نهج‌البلاغه به کمیل بن زیاد میفرماید مردم بر سه قسم‌اند؛ دانشمندان هدایت یافته از جانب خداوند، فراگیرندگان دانش که راه نجات را در پیشی گرفته‌اند و افراد نادانی که به هر سو متمایل و هر بانگی را پیروی می‌نمایند، آنها، هم‌جهت بادند و هرگز به فروغ علم، نورانی نگشته و به ملجأ مورد اعتمادی نیز پناه نبرده‌اند که حضرت می‌فرمایند شیعیان ما جز دسته سوم نیستند.
پژوهشگر حوزه کودک عنوان کرد: یادگیری به‌عنوان تغییر نسبتاً پایدار مطرح‌شده و انسان صندوق اطلاعات و دانش است که این دانش در فردی به‌عنوان معلم وجود دارد و فرد دیگر به‌عنوان فراگیرنده می‌آموزد؛ یا اینکه انسان انتزاع می‌کند و درکی را ذخیره می‌کند.
آذربایجانی با اشاره به واژه سفر در قرآن، اضافه کرد: به نظر بنده یادگیری به معنی این است که ما مسافر هستیم و یادگیرنده شخصی است که سفر می‌کند در اموری که می‌خواهد یاد بگیرد و در یادگیری نیاز به هم‌سفر داریم که یا عقل است یا عاقل؛ امام زمان هم‌سفر ماست و در حوزه یادگیری بدون هدایت هادی و مهدی نمی‌توانیم حرکت کنیم؛ مهدی(عج) حاضر است و ما از او غایب هستیم.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به یادگیری الکترونیک، گفت: یادگیری الکترونیک استفاده از فناوری‌هایی است که فرآیند یادگیری ما را تسهیل کند یعنی از ابزار بهره بردیم و مدرسه ساختیم و ساخت این مدرسه با جنس مدرسه آهنی متفاوت است.
پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت با طرح این سؤال که چرا یادگیری الکترونیک برای جامعه مهدوی ضروری است؟ تصریح کرد: برای پاسخ به این سؤال ابتدا باید بدانیم که یادگیری در جسم ماست یا در روح ما یا فهمیدن در جان است یا جهان ما؟
آذربایجانی ادامه داد: درگذشته علوم الهی علوم انفسی و علوم آفاقی باهم رابطه تنگاتنگ داشتند از زمان دکارت علوم آفاقی پیشی گرفته و جدا می‌شوند؛ در جامعه مهدوی این سه علم هم‌زمان با یکدیگر و قرین هستند و در جامعه توحیدی علم هم مراتب دارد و فرد در حالت الهی یا در مسیر هویت شخصی و یا در مسیر آفاقی اندازه‌گیری می‌کند.
فعال حوزه تعلیم و تربیت گفت: در جامعه مهدوی آگاهی‌ها از طریق جان و جهان نگاه می‌شود و به‌عنوان مثال پول و مقدار حساب بانکی جهان است و حلال بودن پول جان است؛ گاهی اوقات جهانشان را از دست بدهیم تا بفهمیم چقدر جان بودند و جانشان هنوز کنار ما است.
وی ابراز کرد: هدایتِ هادی و مهدی همیشه کنار ما است اما ما در حجاب هستیم و این یادگیری برای موضوع مسافرت یا زیارت بیان کنیم به عنوان مثال فردی را در خواب با ویلچر به زیارت ببرند و به او بگویند زیارتت قبول؛ آیا واقعاً سفر زیارتی رفته؟ سفر زیارتی نرفته چون جهان او مسافر بوده است نه جان او؛ یا اگر بدنی در یک کلاس حضور پیدا می‌کند دلیل بر این نیست لزوما به آگاهی دست‌یافته است باید جان فرد در کلاس باشد.
پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت با اشاره به اینکه واقعیت مدرسه و محل یادگیری در کجاست؟ اظهار کرد: واقعیت یادگیری جان ماست خیلی از مؤمنین هدایت‌ها را از منبع خیال تربیت‌شده خودشان به دست آورده و شاگردان خوب هم در خیالشان می‌توانند سفر کنند واقعیت مدرسه جان افراد است و تفسیر دانشگاه و مدرسه در یک ساختمان خطاست و آنچه از یک دانشگاه و مدرسه می‌ماند آگاهی‌های صادرشده از آنجاست.
آذربایجانی عنوان کرد: امام زمان (عج) مظهر تجلی اسماء الهی به عنوان انسان کامل است و مؤمنان و منتظران او باید یادگیرنده مادام‌العمر باشند. امام مهدی در تحقق خواست الهی کوشش می‌کند چون خداوند آدم را خلق کرد فرشتگان با او گفت‌وگویی کردند که ما تقدیس و تسبیح می‌کنیم، چرا آدم؟ در حالیکه عالم طبیعت محل خونریزی است و انسان به این کار دست می‌زند؛ خداوند در پاسخ فرمود: من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید، من فردی را می‌خواهم که دانای من باشد یا به‌واسطه دانایی و یادگیرندگی مرا تقدیس کند.
وی ادامه داد: سازمان یادگیرنده بین شیوه‌های مدیریتی بهترین شیوه را دارد و مدیر آن فردی است که بهتر از همه یاد می‌گیرد و بهتر از همه نیز یاد می‌دهد و چنین فردی لیاقت مدیریت را دارد و شیوه مدیریتی برآمده از نگاه مدرن نیست بلکه این نگاه یادگیرندگی از آیات و سخنان برمی‌آید که کل هستی یادگیرنده است و کسی که به قول فلاسفه یادگیری مرکب دارد انسان است و هر کسی یادگیرنده‌تر است قاعدتاً مدیرتر و هادی‌تر است.
پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت با اشاره به ارتباطات میان سازمان یادگیرنده و افراد، گفت: مؤمنان و منتظران امام زمان(عج) باید در تحقق سازمان یادگیرنده دارای مراتب و اخلاق و منش مهدوی کوشش کنند و اگر این‌طور نباشد انتظار آنان وهم است نه فهم و تمام بحران‌های ما ناشی از این است وهم‌های خودمان را با فهم اشتباه کردیم.
آذربایجانی با اشاره به شرایط کرونا، اضافه کرد: قبل از کرونا کمتر به اهمیت موضوع محل یادگیری فکر کردیم و به همین دلیل دچار آسیب و از دست دادن فرصت‌های زیادی شدیم.
وی ابراز کرد: آگاهی دادن به شیوه الکترونیک امروزه در بسیاری از دانشگاه‌ها کاربرد دارد و خود این آگاهی دادن بدون استفاده از جهان یاد دهنده خودش آگاهی است که در مسیر ظهور حضرت مهدی (عج) صورت می‌گیرد.
پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت ادامه داد: 360 نفر انسان‌های دارای مقامات عالیه هستند و بنابر قول علامه طباطبایی لزوماً مسلمان نیستند بلکه انسان‌های خودساخته‌ای هستند که به درجات عالی رسیده‌اند و جانشان در تسلیم الهی است و به‌ظاهر در یک جامعه اسلامی متولد نشده‌اند و این دال بر این است که حضرت از طریق جان این افراد با آنها سخن گفته چون خیالشان را تربیت‌کرده‌اند.
آذربایجانی با اشاره به اینکه شهروندان جامعه مهدوی در آمال و آرزوی خودشان هم‌رأی و همدل هستند، گفت: جامعه مهدوی بر یادگیری استوار است و یادگیرنده‌ها در آن توحیدشان روزبه‌روز کامل‌تر شده و به دلیل فهم بیشتر تجلی هدایت در آنها قوی‌تر شده است و از همین رو زمینه‌ساز ظهور می‌شوند.
وی افزود: در خظبه 192 نهج‌البلاغه آمده « فَانْظُرُوا کیفَ کانُوا حَیثُ کانَتِ الْأَمْلَاءُ مُجْتَمِعَةً وَ الْأَهْوَاءُ مُؤْتَلِفَةً وَ الْقُلُوبُ مُعْتَدِلَةً وَ الْأَیدِی مُتَرَادِفَةً السُّیوفُ مُتَنَاصِرَةً وَ الْبَصَائِرُ نَافِذَةً وَ الْعَزَائِمُ وَاحِدَةً» اینجا حضرت در مورد یک اجتماع واقعی سخن می‌گوید که در امل خویش همدم و هم رای و قلب‌هایشان دارای اعتدال و دشت‌هایشان یاری بخش یکدیگر و قدرت و شمشیرشان در خدمت پیروزی یکدیگر و آگاهی هایشان مفید و موثر و اراده‌هایشان واحد است و به نظر بنده نه جامعه‌ای که با کرونا و مبنای اقتصادی متلاشی و منهدم می‌شود.
پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت با اشاره به اینکه یادگیری حقیقی تجلی علم و هدایت الهی و از علم غیر سودمند و لا ینفع خودداری می‌کند، گفت: تکفیری‌ها مانند داعش افراد مختلف اهل مطالعه و حتی جوانان غربی را جذب کردند و فرآیند شبه هدایت در دل جوامعی که به شدت در زمینه نفوذ اندیشه و افکار دین اسلام مراقبت داشتند.
وی افزود: این جاذبه و کیفیت نهفته در قرآن افراد را جذب می‌کند و هر کس سخن حقی گفت نمی‌توان ادعا کرد او خودش حق است ممکن است تکفیری‌ها با عرضه قرآن و قرائت آیات لطیف الهی دل‌ها را بدست آوردند اما دیگران فکر کردند خود این افراد منبع هستند و آسیب دیدند و گرفتار شدند.
آذربایجانی تصریح کرد: مهم این است بستری که با اینان ارتباط گرفته ابزار و یادگیری الکترونیک است و این یادگیری معنی وجان درس را منتقل می‌کند تا یادگیری در فضای پرجلوه‌تر را؛ اگر دانش آموزان ایرانی با یک قبلت تمام کتب درسی را داشته باشند و ارتباطات به این شکل باشد شاهد نتایج خوبی هستیم .
پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت ادامه داد: سازمان‌های عریض و طویلی داریم که درختان را تبدیل به کاغذ و کاغذها را تبدیل به کتاب می‌کنند و یا زحمات وارد خانه‌ها و بعد ازاستفاده دور ریخته می‌شوند.
وی ابراز کرد: اگر این یادگیری در بستر الکترونیک باشد عدالت آموزشی بیشتر محقق خواهد شد و بستر گفت گو در سامانه یادگیری الکترونیک فراتر است و بُعد زمان و مکان ندارد.
پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت ادامه داد: در یادگیری الکترونیک مکان وجود دارد اما می‌توانید با آن جابه‌جا شوید و لطیف‌تر از فیزیکان آهنی و بتنی است و اطلاعات ذخیره‌شده قابل بهره‌برداری هستند.
آذربایجانی در پایان تأکید کرد: اگر یادگیری حقیقی رخ دهد گفت گویی بین آگاهی‌های جهان، دانشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه، پژوهشگاه‌ها و انجمن‌های علمی جهان رقم می‌خورد و یادگیرندگان را در معرض معارفی قرار خواهد داد که از این فرآیند در عقل‌ها و قلب‌های یادگیرندگان ظهور کرده است.
نظر شما :