قطع ریشه‌ اعتیاد چگونه امکان‌پذیر است؟

تا بسترهای اجتماعی عوامل برانگیزنده به اعتیاد گسترده است، عوامل بازدارنده قدرت مانور کمتری دارند. عوامل برانگیزنده اعتیاد، یک منظومه متعدد الابعاد و اجزا با سطوح و جنبه‌ها و جلوه‌های گوناگون است که هر لحظه در حال تغییر چهره هستند، برای قطع ریشه‌های اختاپوس اعتیاد در جامعه، باید قدرت عمل و مانور عوامل بازدارنده افزایش یابد.
وقتی عوامل برانگیزنده فرد به سمت اعتیاد از قبیل خانواده ناپایدار، فقر، بیکاری، نداری، دوستان ناباب، ضعف اعتقادات و باورهای زندگی، محل زندگی پرخطر و بسیاری موارد دیگر وجود داشته باشد؛ بدرستی کاری از دست کسی ساخته نیست. در همه مناطق احتمال معتاد شدن وجود دارد اما در محله‌های پر خطر احتمال مصرف بیشتر می شود، شکی نیست که در مناطق پر درآمد و نسبتا مطلوب هم اعتیاد وجود دارد اما عوامل آن به نوعی فرق دارد. در مناطق به اصطلاح مرفه جامعه، عوامل برانگیزنده، برگزار کردن میهمانی و دورهمی‌های شبانه، اعتیاد و سیگار کشیدن والدین به‌خصوص مادر، نبود نظارت جدی بر فرزندان و دادن پول تو جیبی‌های زیاد به آنان است ضمن اینکه گروه دوستان و همسالان هم نقش بسزایی در تشدید این عوامل برانگیزنده دارند.وقتی دانش آموزی برای رفتن به مدرسه از کنار پارک هرندی می گذرد و هر روز شاهد صحنه های کشیدن مواد، افتادن افراد در جوی آب و انواع ابزارآلات مصرف مواد مخدر است، چه انتظاری از او است که در کوچکترین تنگنای زندگی به سمت مصرف کشیده نشود.بیکاری ام الافساد و بستر مهم اعتیاد است، اینکه شاهدیم مصرف مواد در میان جوانان افزایش یافته، بیکاری و ناامیدی از آینده است.در کنار عوامل برانگیزنده از نوع مادر، پدر، نوع سرپرستی، اعتقادات، فقر، دوستان ناباب، عوامل بازدارنده همچون پلیس، دستگاه قضا و زندان نهادینه شده است، این عوامل بازدارنده نمی تواند جلوی عوامل برانگیزنده مقاومت کند چرا که عوامل برانگیزنده از در و دیوار می ریزد درنتیجه نمی توان بدون درست کردن زیرساخت ها و بسترها،در مقابل این عوامل بازدارنده بود. بعبارتی دیگر وقتی مهارت زندگی، قدرت نه گفتن، وظیفه مداری و مسئولیت پذیری را به جوانان نیاموخته‌ایم، چطور توقع داریم مانع و سد راه به خلاف کشیده‌نشدن آنان باشیم. عامل بی‌عمل نباشیم، ذات هیچ انسانی مجرم و جرم فطری، ارثی و نژادی نیست بلکه جامعه افراد را معتاد می‌کند. چنانچه در مورد تخریب و پاکسازی محله‌هایی همچون خاک سفید دیدیم که فساد با بولدوزر از بین نرفت و از روی زمین به زیر زمین کشیده شد. پس تا بسترهای اجتماعی و عوامل برانگیزنده مصرف مواد مخدر درمان نشود قوانین و اجرای آن قدرت بازدارندگی خود را از دست می‌دهند.