تک فرزندها برای جمعیت کشور خطرناک هستند/ خانوادهها نباید کمتر از ۳ فرزند به دنیا بیاورند
شهلا کاظمیپور (جمعیتشناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران)
سالهاست من و همکارانم علت کاهش فرزندآوری در ایران را مورد مطالعه قرار دادیم تا به این نتیجه برسیم چرا خانوادهها دیگر تمایلی به فرزند ندارند و حداقل به ناچار یک بچه به دنیا میآورند، پس از این مطالعات متوجه شدیم عامل اصلی کاهش فرزندآوری نه تنها در ایران بلکه در جهان، شاخصهای توسعه است. افزایش سواد و تحصیلات، اشتغال زنان، شهرنشینی، وسایل ارتباط جمعی، آگاهیهای اجتماعی و... باعث شده مردم ایران همان مسیری که کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا، کانادا، استرالیا حتی کشورهای آسیای جنوب شرقی طی کردند را ادامه دهند و مانند آنها به توسعه برسند بنابراین از آنجایی که یکی از شاخصهای توسعه آنها کاهش باروری بود، در ایران هم این اتفاق درحال رخ دادن است. حتی 50 سال پیش تعداد فرزندان خانوادههایی که در شهر زندگی میکردند و سواد داشتند بسیار کمتر از تعداد فرزندان خانوادههایی بود که در روستا زندگی میکردند و از تحصیلات برخوردار نبودند بنابراین امروزه که سطح سواد و تحصیلات مردم روز به روز در حال افزایش است، باروری و فرزندآوری به تبع آن رو به کاهش میرود. در جامعه امروزی که اکثر دخترها و پسرهای ما تحصیلات تکمیلی دارند و در رفاه نسبی زندگی میکنند و از طریق وسایل ارتباط جمعی میتوانند با همه کشورهای دنیا درارتباط باشند، بیشتر از اینکه به فکر کمیت و تعداد فرزندانشان باشند به کیفیت و سطح امکانات و رفاه فرزندشان فکر میکنند یعنی اینکه بچه آنها در چه شرایطی بزرگ شود؟ کدام مدرسه درس بخواند؟ کدام آموزشگاه زبان خارجی برود؟ آیا توانایی این را دارند که هر امکاناتی که از آنها درخواست میشود را فراهم کنند؟ و مسائلی از این قبیل که الان باعث شده زوجین یا بچه دار نشوند یا حداقل یک فرزند به دنیا بیاورند. از آنجایی که کاهش فرزندآوری به دنبال توسعه پیش آمده و باعث شده به همین دلیل کشورهای دیگر، توسعه یافته شوند از این نظر میتوان گفت مفید است اما وقتی در درازمدت ادامه پیدا کند باعث پیری جمعیت میشود چنان که کشورهای اروپایی اکنون دچار پیری جمعیت شدند و سیاستهای افزایش باروری را اتخاذ کردند اما عملا دیگر جواب نمیدهد. به اعتقاد بنده بهتر است ما در کشورمان از آنجایی که هنوز به رشد منفی جمعیت نرسیدیم، یک مسیر بینابین در پیش بگیریم یعنی نه مثل 60 سال پیش بالای 6 بچه به دنیا بیاوریم نه اینکه به یک بچه بسنده کنیم که از مرجله جایگزینی رد شود. 3 فرزند بهترین تعداد فرزندآوری است که باعث میشود هم تعداد جمعیت در کشور متعادل شود هم در مسیر توسعه خللی به وجود نیاید چراکه الان خانوادههایی که یک فرزند دارند از هر لحاظ مخاطره آمیز هستند.
نظر شما :