برگزاری کارگاه "نقش فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی در آینده"
کارگاه "نقش فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی در آینده" با حضور دکتر غلامرضا قجاوند، دکترای سیاستگذاری فرهنگی، 12 آبان‌ماه در دفتر مطالعات معاونت فرهنگی برگزار شد.
وی در این کارگاه به ارائه مطالب ذیل پرداخت:
• آینده پژوهی مشتمل بر مجموعه تلاش هایی است که با استفاده از تجزیه و تحلیل منابع، الگو‌ها و عوامل تغییر و یا ثبات، به تجسم آینده‌های بالقوه و برنامه‌ریزی برای آنها می‌پردازد.
آینده پژوهی منعکس می‌کند که چگونه از دل تغییرات (یا تغییر نکردن) «امروز»، واقعیت «فردا» تولد می‌یابد.
• جهان آشکارا در حال گذار به مرحله‌ی جهانی‌شدن است.
• جهانی‌شدن، ماهیتی فرهنگی دارد.
• شکل‌گیری رقابت‌های فرهنگی؛
• فرهنگ، سهم بزرگی از مطالعات آینده‌پژوهان را به خود اختصاص داده است.
• بی‌شک آینده‌ی مطلوب فرهنگی جوامع گوناگون، یکسان نیست.
• تفاوت در آرمان‌های فرهنگی نه تنها به دلیل عوامل عاطفی یا حتی عقیدتی است بلکه منافع مادی جوامع گوناگون اقتضائات متفاوتی در مورد آینده‌ی مطلوب به همراه دارند.
• حتا در یک جامعه نیز طبقات و اقشار متفاوت هم ممکن است آینده‌ی مطلوب همسانی نداشته باشند.
• ما ناچار هستیم درباره آینده‌ی فرهنگ خود بیندیشیم و برای آن برنامه‌ریزی کنیم.
• منافع مادی و معنوی ما در گرو طراحی صحیح برای آینده‌ی فرهنگی است.
• لحظه‌ای ناآگاهی کافی است تا جهان سریع و کوچک امروز با ابزارهای گوناگون خود ما را در مسیر آینده‌ی فرهنگی نامطلوب بیندازد.
فرهنگ آینده را با بینش و آگاهی از همین امروز باید ساخت.
• رمان‌ها در حال محو شدن هستند تصور و تخیل جای خود را به تصاویر فوری می‌دهند.(دنیای ساندویچی)
• فرهنگ تصویری در حال سیطره یافتن بر کل جهان به قیمت از بین رفتن کلمات مکتوب است.
• رمان‌های تصویری و کتاب‌‌های کمیک
فرهنگ کتبی جای خودرا به فرهنگ شفاهی می‌دهد.
• شکل‌گیری روند کاهش مطالعه در بین مردم؛
• مرگ آرام فرهنگ روزنامه‌خوانی، وافزایش روندهای موسیقی، ویدئو و فیلم مشاهده می‌شوند.
• تبدیل آگهی‌ها به روایت تصویری، و تلاقی مد، معماری و هنر و جایگزینی رنگ‌ها به جای لغات در سیاست و تجارت .
نقش فرهنگ در آینده
اکثرمهارتهای لازم برای زندگی آینده، ریشه های فرهنگی-اجتماعی دارند
افزایش رباتها، هوش مصنوعی و...وجایگزینی بیشتر آنها به جای نیروی انسانی، باعث ایجاد اوقات فراغت بیشتر برای انسان خواهد شد. که فرهنگ وهنر نقش اساسی در پرکردن آن خواهند داشت: مثلا نوستالوژیست‌ها
آموزش همراه باسرگرمی بازاریابی فرهنگی، اهمیت بیشتری خواهد یافت.
تغییرشکلی و محتوایی سازمانها و تغییر فرهنگ سازمانی
نقش فرهنگ درمدیریت تحول(پذیرش تغییرات به ویژه تغییرنگرشها)
صنایع نرم، صنایع خلاق و صنایع فرهنگی، پیشران اقتصادی آینده
واژه‌هایی مانند فناوری‌های نرم، اقتصاد نرم، اقتصاد خلاق، شهرخلاق، اشتغال خلاق، بنگاههای خلاق، خانواده خلاق، اقتصاد فرهنگ و...راخیلی بیشتر خواهیم شنید.
مهارتهای آینده گرا--Futuristic skills
برای مواجهه موفق با دنیای آشوبناک و غیرخطی آینده، باید بر توانمندی آنها با مهارتها و شایستگی ها تاکید و تمرکز نمود.
بر اساس پژوهشی در انجمن ملی آموزش آمریکا NEA، چهار مهارت 4Cs که عبارتند از :
مهارت خلاقیت- Creativity
مهارت تفکر انتقادی- Critical Thinking
مهارت برقراری ارتباط- Communication
مهارت همکاری - Collaboration
مهارتهای ضروری برای مواجهه موفقیت آمیز با جهان آینده شناسایی و معرفی شدند که آموزش آنها نیز بسیار مهم و حیاتی به نظر می رسد.
مجله فوربس در پژوهشی جامع، هفت مهارت ضروری آینده را معرفی کرده که روبات ها و تکنولوژی نمی توانند جای آنها را بگیرند ،پرداخته است:
مهارت اول :خلاقیت
مهارت دوم: توانایی حل مسائل پیچیده
مهارت سوم: هوش هیجانی Emotional Intelligence
مهارت چهارم: قضاوت و تصمیم گیری قاطعانه
مهارت پنجم: مذاکره
مهارت ششم راهبری
مهارت هفتم تفکر انتقادی
مهارت سخت چیست؟ Hard Skills
مهارتهای سخت به توانایی شما در انجام وظایف فنی و تخصصی گفته می‌شود؛
مثلاً اینکه در به کارگیری چه نرم‌افزارهایی، مهارت دارید؟
چند نرم‌افزار مورد نیاز دانش خود را به صورت کاملاً تخصصی استفاده می‌کنید؟
مهارت نرم چیست؟ Soft Skills
مهارتهای فردی مربوط به شخصیت شما در تعامل با دیگران است.
این مهارتها درفرهنگ، شیوۀ تربیت و نگرش شما به زندگی، ریشه دارند؛ مهارت‌هایی مانند حل مسئله، توانایی هماهنگی در کار تیمی و....
این مهارتها بر خلاف مهارتهای سخت، به راحتی دیده نمی‌شوند و نمی‌توان آنها را به راحتی سنجید.
اتوماسیون مهارتهای نرم، دشوار است
مهارت‌هایی مانند هوش عاطفی را به سختی می‌توان اتومات کرد و به این زودی‌ها به تکنولوژی لازم برای چنین کاری دست پیدا نمی‌کنیم.
این یعنی انتظار می‌رود مشاغل متکی بر مهارت های نرم در آینده نزدیک خواستنی‌تر شوند.
دانیل پینک Daniel H. Pink:
جهان به خلق زیبایی، داستان‌گویی، ابداع چیزهای جدید، دوست داشتن دیگران و طلب معنا، نیاز دارد که این امر، با گذر از «عصر اطلاعاتی» به «عصر مفهومی» (Conceptual Age) میسر می‌شود.
انقلاب اول:کشاورزی
انقلاب دوم:صنعتی
انقلاب سوم:فناوری اطلاعات وارتباطات
انقلاب چهارم:عصرنرمینگی
تعریف فناوری سخت
مجموعهای از مهارتها، ابزارها و مقرراتی است که از سوی بشر به کار گرفته می‌شود تا :
عالم طبیعت را برای پایداری و توسعه‌ی انسان ،تغییر داده
انسان را با طبیعت، سازگار ساخته
جهان پیرامونی را اداره کند.
تعریف فناوری نرم
سامانه‌های دانشی کاربردی و برآمده از علوم اجتماعی و علوم غیرمادی نیز که با هدف رفع دشواریهای عملی به کار گرفته می‌شوند، به مقولهی فناوری نرم تعلق دارند.
نخستین تقسیم‌بندی را افلاطون در پونان باستان انجام داد. او فناوری‌ها را به دو دسته فناوری‌های تولید و تأمین تقسیم کرد که فناوری تأمین به تعریف امروزی ما از فناوری نرم، بسیار نزدیک است.
این امر نشان می‌دهد که فناوری‌های نرم هم از همان آغاز زندگی بشر بر روی کره زمین وجود داشته است.
هنر شکار، هنر جنگ در چین باستان، فناوری تشخیص و درمان طب سنتی چین، همه و همه از انواع فناوری های نرم هستند.
اخیراً رفتار بسیاری از مردم به عنوان مصرف‌کنندگان با تأکیدی تازه بر مصرف روحی مطرح شده است.
برای رفع این نیاز، آرایه‌ی عظیمی از دانش فرهنگی و منابع فرهنگی در قالب محصولات فرهنگی تدوین و به بازار مصرف ارائه شده است.
پیدایش شتابان حوزههای جدی فناوری نرم. همگام با فرایند جهانی‌شدن اقتصاد و اطلاعاتیسازی اقتصاد از نخستین سالهای دههی ۸۰ میلادی فناوری‌های نرم تازهای ظهور کرده‌اند.
برای مثال، در حوزهی فناوری کسب و کار، فناوری‌های تازهای نظیر فناوری تجارت، فناوری آنکوباتور، فناوری مجازی و فناوری مالی ظهور کرده است.
این فناوری‌ها که با حرکت خود صنایع خدمات فکری را اعتلا می‌بخشند، فناوری‌های نرم سنتی را به پیش رانده و با گسترش مراحل تازه در تحول فناوری‌های دیگر یکپارچه می‌شوند.
غلبه‌ی فناوری‌های نرم به دو معناست:
نخست اینکه، فناوری‌های نرم به منبع مزیت رقابتی ملت‌ها تبدیل شده‌اند. دیگر، همچون گذشته، فناوری-های سخت منبع ایجاد مزیت رقابتی برای ملت‌ها نیستند.
دوم اینکه؛ فناوری‌های نرم به مهم‌ترین عامل برای افزایش بهره‌وری فناوری‌های سخت، تبدیل شده‌اند، به عنوان مثال، این فناوری‌های مدیریت/ رهبری در سطح شرکت‌هاست که موجب افزایش بهره‌وری فناوری‌های سخت می‌شود.
کشورهایی می‌تواند در حوزه فناوری نرم ،گوی سبقت را از دیگر کشورها بربایند که دارای سابقه تاریخی و مذهبی و دینی خوبی باشند.
برای مثال علت موفقیت کشور چین در این حوزه، پیشینه تاریخی آن است که توانسته درصد بالایی از تولیدات ناخالص داخلی خود را از طریق این فناوری افزایش دهد
پاسخ‌گویی به نیازها مستلزم توسعه‌ی شاخه‌ی نوینی از علوم و فناوری‌ها موسوم به علوم و فناوری‌های نرم و فرهنگی است که هدف آنها شناخت هرچه بیشتر جنبه‌های ذهنی و روحی انسان و یافتن راه‌هایی به‌منظور اعتلای ذهنی و روحی او و همچنین تنظیم رابطه‌ی بهتری فیمابین او و محیط پیرامون است.
محیطی که به اقتضای پیشرفت علوم و فناوری‌های سخت هر روز پیچیده‌تر می‌شود همان‌طور که علوم و فناوری‌های سخت به شکل‌گیری و توسعه‌ی خانواده‌ی بزرگ صنایع سخت (صنایع غالباً کارخانه‌ای) منتهی می‌شوند، علوم و فناوری‌های نرم نیز صنایع نرم را شکل می‌بخشند؛ صنایعی که محصولات و خدماتِ حاصل از آن ها به اعتلای انسان، افزایش کیفیت زندگی و تسهیل رابطه‌ی او با محیط پیرامون کمک می‌کنند.
صنایع نرم انواع مختلفی دارند که یکی از مهم‌ترین شاخه‌های آن را صنایع «خلاق و فرهنگی» تشکیل می‌دهند. این صنایع روی هم رفته «اقتصاد خلاق» را شکل می‌دهند
صنایع خلاق و فرهنگی، در طول چند سال اخیر به قدری توسعه پیدا کرده‌اند که برخی آینده‌پژوهان، موج چهارم در فراسوی عصر اطلاعات و دانایی را موج خلاقیت یا عصر صنایع خلاق و فرهنگی می‌دانند
مهارتهای نرم وفناوری های نرم ،کاملا درفرهنگ ومهارتهای فرهنگی واجتماعی افراد،ریشه دارند.
تعریف فناوری فرهنگی
فناوری فرهنگی به هر نوع فناوری نرمی که به تولید، انتقال و توسعه محتوای فرهنگی می‌پردازد، گفته می‌شود.
تولید فرهنگ به معنای خلق، احیا و توسعه منابع و ارزش‌های فرهنگی است.
درآینده کسانی فرصت شغلی وزندگی بهترخواهند یافت که مهارتهای نرم رافراگرفته باشند.
مهارتهای نرم منجر به ایجاد فناوری‌های نرم می‌شود.
صنایع نرم وخلاق، حاصل فناوری های نرم است.
قلب تپنده ی صنایع نرم وخلاق ،صنایع فرهنگی است
واژه هایی مانندفناوری های نرم،اقتصادنرم،اقتصاد خلاق ،شهرخلاق ،اشتغال خلاق،بنگاههای خلاق ،خانواده خلاق ،اقتصاد فرهنگ و...نقش فرهنگ درآینده را نشان می دهند.
این فقط بعد اقتصادی قضیه بود:
با صنایع فرهنگی وخلاق ،ارزش‌های فرهنگی کشور تولید کننده ،به خوبی درسطح جهان تبیین، ترویج و تبلیغ می‌شود
نفت تمام شدنی است ولی خلاقیت بشری ،خیر!!!
ازحدود 2700 میلیارد دلار گردش مالی صنایع خلاق در دنیا، عدد بسیار کوچکی ســـهم ماست!!
فناوری نرم، فناوری آینده است.
فرهنگ وبه تبع آن، مهارتهای نرم ،فناوری‌های نرم، صنایع خلاق وصنایع فرهنگی حضور و نقش بسیارپررنگی در آینده دارند.
تنوع اقوام ایرانی و پیشینه فرهنگی و هنری ایرانیان دو موردی هستند که قبل از هر موضوع دیگری می‌توانند به رشد صنایع خلاق در ایران کمک کنند. از یک سو اقوام ایرانی نظیر ترکمن، کرد، لر، بلوچ و … هرکدام دارای فرهنگ خاص خود هستند که این فرهنگ می‌تواند به عنوان خاستگاه تولید محصولات صنعتی خلاق مورد مطالعه و تجاری‌سازی قرار گیرد. از سوی دیگر ایرانیان همواره طی قرون متمادی نزد مردم جهان به عنوان مردمانی اهل فرهنگ و هنر شناخته شده‌اند؛ نمونه‌هایی از این گزاره را می‌توان در آثار تاریخی به جای مانده از دوره‌های پیشین در قالب‌های معماری، صنایع دستی، لوازم زینتی و… به وضوح مشاهده کرد
رشد روزافزون صنایع فرهنگی؛ نماد فناوری‌های فرهنگی
فناوری‌های فرهنگی دورنمایه و جوهر کالاها و محصولات فرهنگی هستند.
مثلاً فناوری طراحی، فناوری فیلمنامه و تئاتر، فناوری معماری و گرافیک، فناوری توسعه کالاهای دستی مانند فرش و ظروف سفالی همه و همه از فناوری‌های فرهنگی هستند که در نهایت در صنایع فرهنگی مانند سینما، رسانه، کتاب و نشریات، صنایع سرگرمی و تفریحی تجلی می‌یابند.
صنایع فرهنگی صنایع متنوعی هستند که با تکیه بر فناوری‌های فرهنگی توسعه می‌یابند.
توسعه روزافزون صنایع فرهنگی در همه شاخه‌ها از جمله صنعت فیلم، تفریح و سرگرمی، مطبوعات و رسانه، هنر و همچنین صنعت ورزش و گردشگری، نمودهای روشنی از اهمیت چشمگیر فناوری‌های فرهنگی هستند.
سهم کالاها و خدمات فرهنگی در کشورهای پیشرفته به میزانی چشمگیر رو به افزایش است و رشد اشتغال در این صنایع گاه به دو تا سه برابر نرخ رشد اشتغال در دیگر صنایع می‌رسد.
نظر شما :