جستارهای فرهنگی - آرشیو

کرونا و مناسک دانشگاهی

کرونا و مناسک دانشگاهی

جهانِ ما نیازمند ایده‌های نو، رسم‌های نو و سخنان تازه است. کرونا از کار افتادن بسیاری چیزها را در حیات دانشگاهی بر ما آشکار کرده است ولو اینکه این فرایندها به واسطۀ گروه‌خوردگیشان با اقسامی از منافع و سازوکارهای رایج به شدت در برابر این میل پر شتاب به تغییر مقاومت نشان دهند.

ادامه مطلب
جامعه، آموزش، فناوری و ارتباطات
دانشگاه پساکرونا

جامعه، آموزش، فناوری و ارتباطات

کرونا دیرزمانی در عنوان اخبار نخواهد ماند. جهان انسانی تجربه‌هایی بس دردناک‌تر از کرونا را پشت سر گذاشته و فراموش کرده است. کرونا به احتمال بیشتر با ایمنی جمعی یا گله‌ای و به احتمال کمتر با واکسن، رام و کنترل خواهد شد مانند سارس، آنفولانزا یا زونا. بنابراین، جامعه‌ها پس و پیش از کرونا، احتمالا دگرگونی بنیادی نخواهند داشت. با این حال، در ایران امروز مانند هر جامعه‌ دیگر می‌توان تغییرات خاصی ناشی از کرونا دید. از جمله، میان دانشگاهی که می‌بینیم با دانشگاه پیش از کرونا تفاوت‌هایی هست. آیا زمانی که کرونا رخت بربندد، هنوز این تفاوت‌ها وجود خواهند داشت؟ موضوع بحث، همین تفاوت‌ها و ژرفای دگرگونی است. اثر مسأله‌ کرونا بر آینده‌ دانشگاه در چه ابعادی و تا چه اندازه است؟ شاید در اینجا نتوان به همه‌ ابعاد دگرگونی پرداخت اما به برخی از مهم‌ترین این موارد می‌توان اشاره نمود، مانند: مجازی‌شدن، کارکردهای پنهان، آداب حضور در کلاس و مسائل مالی.

ادامه مطلب
نادوستی در نگاه ابوحیان توحیدی شیرازی
در گذرگاه تنگِ تنهایی

نادوستی در نگاه ابوحیان توحیدی شیرازی

دوستی یکی از مهم‌ترین مقوله‌های فلسفی- اخلاقی و سیاسی به‌شمار می‌آید. این مقوله در ساختارِ اندیشگانِ ابوحیان توحیدی شیرازی ، عنوانی عام برای استعدادِ ذاتی انسان جهت ارتباط و همبستگی است.

ادامه مطلب
دادوستد بی‌توجهی در میان فرد و جامعه همچون آسیبی ریشه‌ای
آنان که به شمار نمی‌آیند

دادوستد بی‌توجهی در میان فرد و جامعه همچون آسیبی ریشه‌ای

چنان که حسن عشایری، عصب‌شناس، گفته است، فاصله‌ی طبقاتی بسیار شدید حتی طبقه‌ی متوسط جامعه را در ایران به آستانه‌ی فقر کشانده است. کم‌توانی در مدیریت سریع مشکلات اجتماعی همچون فقر فزاینده و سقوط اقتصادی، اضطراب و استرس را در سطح اجتماعی تشدید کرده است و در حال حاضر، آسیب‌های روانی شکلی گروهی و اجتماعی یافته‌اند. همچنین، بررسی‌های جامعه‌شناسانه نشان داده‌اند بخش عمده‌ای از آسیب‌های اجتماعی، با معیشت و اقتصاد خانواده در ارتباط هستند. مسلما هر چه مشکلات اقتصادی بیشتر گریبانگیر کشور باشد، این تنش‌ها به دیگر ساختارهای اجتماعی جامعه به‌ویژه خانواده –همچون سلول کوچک اجتماعی- بیشتر سرایت می‌کنند. ایران، در چند سال اخیر، به شدت دچار مشکلات اقتصادی و آسیب‌های ناشی از کاهش ارزش پول ملی بوده است، حالا شیوع ویروس کرونا، اقتصاد کل جهان و از جمله ایران را تحت شعاع قرار داده است. از این مرحله به بعد نقش و وظایف دولت‌ها و سازمان‌ها و نهادهای حمایتگر است که به گذر از این بحران کمک کنند. حمایت، از طریق ایجاد حس همبستگی، افراد را به جامعه پیوند می‌زند. اگر چنین پیوندی پدید نیاید، نمی‌توان از افتادن افراد به دام آسیب‌های مختلف پیشگیری کرد. 

ادامه مطلب